สำหรับวันนี้เราจะพาเพื่อนๆมาทำความรู้จักการปลูกพืชในหลุมพอเพียง มีพืชผักต่างๆไว้เก็บทานได้โดยที่ไม่ต้องใช้พื้นที่หล า ยๆที่ เ พ ร าะเชื่อว่าหล า ยๆคนคงอย ากจะปลูกต้นไม้ด้วย ปลูกผักในที่เดียวกันด้วย เพื่อง่ายต่อ การดูแล ฉนั้นเรามาดูกันดีกว่าว่ามันคือ การปลูกพืชแบบไหน
หลุมพอเพียง คือ การปลูกพืชหล า ยอ ย่ างในหลุมเดียว หลุมที่ว่านี้ไม่ได้สภาพเป็นหลุมลึกๆ แต่เป็นการปลูกพืชเป็นกลุ่ม ขนาดที่น่าลองทำคือ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร แต่สำหรับคนที่มีพื้นที่ว่างเพื่อเตรียมปลูกพืชอาจจะทำหล า ยๆหลุม ขนาดที่กำลังพอแ ร ง คือขนาดกว้าง 80–100 เซนติเมตร จะทำวงกลมหรือสี่เหลี่ยมก็ได้ ระยะห่างระหว่างหลุม 4 x4 เมตร ถ้ามีพื้นที่ 1 ไร่ จะได้ 100 หลุม หรือถ้าไม่มีที่เป็นผืนก็สร้างหลุมไว้ต ามหัวไร่ปล า ยนา มุมบ้าน หลังครัว ขอบบ่อน้ำ ริมทางเดิน ได้หมด
หลุมพอเพียง เป็นวิ ธีการบริหารจัดการสิ่งที่อยู่ในหลุม เริ่มจากเตรียมพื้นที่ต ามขนาดที่กำหนด แล้วก็ปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปวงกลมหรือเป็นล็อ กสี่เหลี่ยม จากนั้นปลูกไม้ในหลุมนี้ ลงได้ถึง 4 – 5 ประเภทในหลุมเดียว เพื่อลดภาระการรดน้ำ ปลูกซ้ำ และเกื้อต่อ การกำจัดศัตรูพืชเ พ ร าะให้ทุกอ ย่ างเกื้อ กูลอันเอง
ต้นไม้ที่จะปลูกในหลุมแบ่งเป็น 5 ประเภท
1.ไม้ฉลาด เป็นไม้ข้ามปี ที่สามารถเอาตัวรอ ดได้ดี เก็บผลได้นานพอสมควร เช่น ชะอม ผักหวาน มะละกอ ผักติ้ว ผักเม็ก เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 1 เดือนไปเรื่อยๆ
2.ไม้ปัญญาอ่อนหรือไม้ร า ยวัน เป็นไม้ล้มลุกปลูกง่าย ต า ยเร็ว ต้องคอยปลูกใหม่ ดูแลรดน้ำทุกวัน แต่เก็บผลได้เร็ว ได้ทุกวัน เช่น พริก มะเขือ กะเพรา โหระพา ตะไคร้ ข่า ฟักทอง แตงไทย แตงกวา ผักบุ้งจีน คะน้า เป็นต้น เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 15 วัน
3.ไม้บำนาญ เป็นไม้ผลยืนต้น ใช้เวลาปลูก 2 – 4 ปี แต่เมื่อให้ผลผลิตแล้ว เก็บกิน เก็บขายได้เรื่อย ๆ เช่น ขนุน มะม่วง มะนาว กระท้อน เงาะ ทุเรียน มังคุด ย างพาร า เป็นต้น ในหลุมหนึ่งควรเลือ กปลูกแค่ประเภทเดียว
4.ไม้พี่เลี้ยง เป็นไม้ที่ให้ร่มเงา เก็บน้ำ เก็บความชื้นโดยเฉพาะช่วงร้อนหรือหน้าแล้ง เช่น กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม ควรปลูกทางทิศตะวันตก เ พ ร าะช่วยบังแสงช่วงบ่ายที่อากาศร้อนจัด เป็นพี่เลี้ยงให้พืชที่ไม่ชอบแดดจัดมาก ได้กล้วยเครือแรกเมื่อปลูก 1 ปี ก็ตัดทิ้ง ปล่อยหน่อใหม่ให้ทำงาน
5.ไม้ม ร ด ก เป็นกลุ่มไม้ใช้สอยที่อายุยืน ใช้เวลาปลูกนาน เก็บไว้เป็น ม ร ด กให้ลูกหลาน ตัดขาย ก็ได้เ งิ นก้อนใหญ่หรือจะเอาไว้ใช้ซ่อมแซมบ้านก็ได้ เช่น ประดู่ สักทอง ย างนา สะเดา พะยูง ชิงชัน ไม้พวกนี้เป็นไม้ใหญ่ ปลูกฝั่งตรงข้ามกับต้นกล้วย
พื้นที่ใต้ร่มเงาหรือบริเวณหลุมที่มีการเตรียมดินใส่ปุ๋ ยปรับปรุงดินรดน้ำและดูแล ยังสามารถใช้ประโยชน์ได้อีกมาก แทนทีจะปล่อยให้วัชพืชขึ้นเป็นภาระที่ต้องคอยกำจัดการปลูกพืชบางอย่ างที่มีกลิ่นเฉพาะ ช่วยไล่แ ม ล งศั ต รูพืช นอ กจากนั้นยังเป็นกุศโลบายที่ทำให้พืชหลักที่ต้องการปลูก เช่น ไม้ผล ไม้ยืนต้น ไม้ป่ายืนต้น เจริญเติบโตและมีโอกาสรอ ดสูง เ พ ร าะผู้ปลูกจะคอยห่วงใยห มั่ นดูแล
ทำให้พืชหลัก ดังกล่าวเจริญเติบโตดีกว่าปกติอีกด้วยและหากพืชชนิดใด ชนิดหนึ่งจะเบียดเบียนพืชอื่น มากเกินไปก็คอยควบคุมให้เหมาะสม ตัดแต่งทรงพุ่ม จัดพืชหรือเถาเลื้อยให้เหมาะสม สำหรับพืชพี่เลี้ยงก็ไม่ต้องมาก ในหนึ่งหลุมปลูกกล้วยเพียง 1 -2 ต้น เท่านั้น คือ ต้นที่กำลังให้เครือ อีกหนึ่งต้นสำรองไว้สำหรับเครือต่อไปนอ กนั้นให้ขุดหน่อไปขายหรือไปปลูกที่อื่น
การปลูกหญ้าแฝกล้อมต้นไม้หลักไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบหลุมพอเพียงหรือไม้เดี่ยวร า กหญ้าแฝกจะเป็นร่างแหในแนวดิ่งช่วยยึดดินให้คงรูปเปรียบเสมือนกระถางธรรมชาติ เ พ ร าะปมร า กแฝกจะ ช่วยเพิ่มธาตุอาหารในดิน ช่วยดูดซับน้ำในดินไว้ แทนที่จะซึมห า ยลงใต้ดินอ ย่ างรวดเร็ว กอแฝกที่เบียดชิดช่วยดักตะกอนดินซึ่งรวมปุ๋ ยที่ใส่และใบแฝกที่ตัดมาคลุมดินยังช่วยรั ก ษ าดินให้ชุ่มชื้นในที่สุดก็ย่อย
ที่มา http://m.matichon.co.th วิถีชีวิตเกษตรพอเพียง
