ก่อนสร้างบ้านใหม่แต่ละหลัง เจ้าของบ้านส่วน มากนิยมถมดินรอไว้เพื่อให้บ้านสูงกว่าระดับที่ดินทั่วไป จุดประสงค์หลักเพื่อป้องกันน้ำท่วมรวมทั้งช่วยให้บ้านของเราดูสง่าสวยงามมากยิ่งขึ้น การถมดินเป็นเสมือนงานด่านแรกที่เกือบทุกบ้านจำเป็นต้องพบเจอ วันนี้เราจึงขอรวบรวมสาระความรู้เกี่ยวกับการถมดิน เพื่อให้การดำเนินงานถมดินเป็นไปอ ย่ างราบรื่นครับ
1.ถมดินช่วงเดือนไหนถึงจะดี
โดยปกติการสร้างบ้านจะมีฤกษ์งามย ามดี คนโบราณไม่นิยมเริ่มสร้างบ้านเดือน 5 ถึงเดือน 8 ผู้เขียนเองไม่ทราบเหตุผลอันแท้จริงในอ ดีต แต่หากให้วิเคราะห์เบื้องต้นน่าจะเป็นเหตุผลเรื่องฝนฟ้าอากาศ เ พ ร า ะช่วงดังกล่าวเป็นเดือนที่ติดฤดูฝน หากเริ่มสร้างบ้านในช่วงนี้อาจไม่สะดวกต่อ การทำงานและเ สี ยค่าใช้จ่ายมากกว่าเดิม
ส่วนการถมดินก็เช่นเดียวกันครับ หากให้ดีที่สุดควรถมดินก่อนฤดูฝน เ พ ร า ะหากติดฤดูฝนไปแล้ว รถตักดินไม่สามารถลงบ่อ ดินได้ รถบรรทุกที่มาถมดินย า กลำบากต่อ การทำงาน ซึ่งปัจจัยเหล่านี้มีผลต่อค่าจ้างถมดินที่สูงขึ้น แต่หากถมดินให้เสร็จก่อนหน้าฝน เมื่อถึงฤดูฝน ฝนจะช่วยปรับให้ดินแน่นขึ้น ระยะนี้เองจะเห็นการยุบตัวของดินได้อ ย่ างชัดเจน หลังหมดฤดูฝนไปแล้วจึงค่อยเริ่มสร้างบ้านซึ่งพอเหมาะกับดินที่แข็งตัว แต่ทั้งนี้ฤดูกาลมีการเปลี่ยนแปลงได้เสมอ จึงอาจดูความเหมาะสมในช่วงนั้น ๆ ด้วย นับว่าดี
2.ถมดินสูงแค่ไหนถึงจะดี
ต ามหลักฮวงจุ้ย บ้านที่ดีไม่ควรต่ำกว่าถนนแต่ในขณะเดียวกันไม่ควรสูงโจ่งจนเกินไป สำหรับบ้านทั่ว ๆ ไป ที่ไม่ได้ต่ำกว่าถนนเดิมมากนัก ควรถมดินให้สูงกว่าถนนประมาณ 0.5 – 1 เมตร ขึ้นอยู่กับพื้นที่และดีไซน์ของบ้านแต่ละหลัง
นอ กจากค่าเฉลี่ยดังกล่าวแล้วจำเป็นอ ย่ างยิ่งที่จะต้องสำรวจที่ดินใกล้เคียง เพื่อนบ้านที่ดีไม่ควรถมดินให้สูงกว่าบ้านข้าง ๆ ควรให้อยู่ในระดับเดียวกับเพื่อนบ้าน มิเช่นนั้นอาจเกิดปัญหาภายหลังได้ เผื่อไว้สักนิด อีกไม่นานดินก็ยุบตัว
ทุก ๆ การถมดินแต่ละครั้ง แม้ผู้รับเหมาถมดินจะบดหน้าดินให้แน่น หลังจากเวลาผ่านไปสักระยะดินจะทรุดตัวเสมอ การถมดินที่ดีจึงจำเป็นต้องถมเผื่อไว้ เช่น ต้องการปรับระดับให้สูงกว่าที่ดินเดิม 60 เซนติเมตร ควรถมดินไว้ที่ 80 เซนติเมตรเพื่อเผื่อระยะการยุบตัวของดิน
3.จำเป็นแค่ไหนต้องถมดิน
แม้บ้านส่วน มากที่สร้างขึ้นใหม่ในทุกวันนี้จะต้องถมดินก่อนก่อสร้าง แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าทุก ๆ การก่อสร้างจำเป็นต้องถมดินเสมอไป สำหรับสถานที่ที่ไม่ได้ต่ำกว่าระดับถนน มากนัก หรือมีพื้นที่ลาดชันลักษณะภูเขา การถมดินอาจไม่ได้จำเป็นสำหรับพื้นที่ดังกล่าว การถมดินเหมาะสำหรับพื้นที่
ที่มีความเ สี่ ย งต่อน้ำท่วมขัง ผู้อ่ า นจำเป็นต้องสำรวจประวัติน้ำท่วมในพื้นที่ดังกล่าว อาจลองสอบถามเพื่อนบ้านใกล้เคียงว่า น้ำเคยท่วมหรือไม่ หากเคยท่วม สูงประมาณเท่าไหร่ ข้ อมูลเหล่านี้จะเป็นข้ อมูลประกอบการตัดสินใจสั่งดิน มาถมได้อ ย่ างเหมาะสมลงตัว
ส่วนพื้นที่ที่อยู่ต่ำกว่าถนน มาก หากต้องถมดินจะต้องเ สี ยค่าใช้จ่ายที่สูงมาก ผู้เขียนเองเคยคิดจะซื้ อที่ดินหนึ่งผืน ที่ดินดังกล่าวเป็นที่ดินนาร า ค าไม่สูงมากนัก เมื่อคำนวณค่าถมดินแล้วกลับมีร า ค าสูงกว่าร า ค าที่ดินจึงไม่คุ้มที่จะซื้ อ แต่หากท่านใดคิดจะซื้ อที่ดินในลักษณะดังกล่าว นอ กจากการถมดินแล้ว การออ กแบบบ้านให้มีโครงสร้างยกสูงเป็นอีกหนึ่งทางเลือ กที่ช่วยลดต้นทุนการถมดินได้ดีครับ
4.ซื้ อ ดินเป็นคันรถหรือเหมาจ่ายดี
เป็นคำถามยอ ดฮิตเมื่อต้องถมดิน หล า ยคนถึงกับกลุ้มใจย ากยิ่งที่จะคำนวณได้ว่า แบบไหนคุ้มกว่ากัน หากให้ผู้เขียนแนะนำเลือ กแบบเหมาจะดีกว่าครับ เ พ ร า ะแบบเหมาสามารถจบงานได้ง่าย งบไม่บานปล า ย หากเลือ กซื้ อ ดินเป็นคันรถย ากยิ่งที่จะควบคุมปริมาณดินที่แท้จริงได้ เ พ ร า ะงานตักดินหามาตรฐานที่แน่นอนไม่ได้
กรณีซื้ อเป็นคันรถผู้รับเหมาอาจตักดินไม่เต็มคันรถ แต่ละคันตักไม่เท่ากัน แต่หากซื้ อเหมาผู้รับเหมาจะตักดิน มาให้เต็มคันรถหรือเยอะกว่าปกติ เ พ ร า ะนั่นหมายถึงค่าน้ำมันที่อาจสูงขึ้น การเลือ กซื้ อ ดินเป็นคันรถจึงเหมาะกับงานเล็ก ๆ ที่ต้องการจำนวนดินที่แน่นอนเท่านั้น ส่วนการถมดินปริมาณมากแนะนำให้แจ้งผู้รับเหมาว่า ต้องการถมดินสูงจากดินเดิมกี่เมตรจากนั้นผู้รับเหมาจะเสนอร า ค ามาให้ (สามารถต่อรองได้ครับ)
5.อ ย่ าลืมนึกถึงเพื่อนบ้าน
การก่อสร้างทุกประเภทส่วนใหญ่แล้วมีผลกระทบกับเพื่อนบ้าน ทั้งเรื่องเ สี ยงรบกวน, ฝุ่น, การใช้ทางร่วม เราในฐานะผู้มาอยู่หลังควรอ ย่ างยิ่งที่จะผูกมิตรกับเพื่อนบ้านไว้ล่วงหน้า เพียงแค่แจ้งให้บ้านใกล้เคียงรับทราบว่าจะมีการถมดินอาจส่ง ผ ล ก ร ะ ท บ เกิดความไม่สะดวกในช่วงนี้ ต้องขออภั ยไว้ล่วงหน้า เพียงเท่านี้เพื่อนบ้านก็จะรู้สึกยินดี อาจได้สนิทกันตั้งแต่บ้านยังไม่เสร็จ นับเป็นการเชื่อมสายสัมพันธ์ที่ดีมากครับ
6.ทำสัญญาก่อนว่าจ้างก่อนถมดิน
เรื่องเ งิ น ๆ ทอง ๆ เป็นเรื่องที่สำคัญเป็นอ ย่ างมากในวงการก่อสร้าง ก่อนตัดสินใจว่าจ้างถมดินจำเป็นอ ย่ างยิ่งที่จะต้องทำสัญญาว่าจ้าง ซึ่งสัญญาดังกล่าวหากบริษัทรับถมดินไม่มีให้ ผู้ว่าจ้างสามารถทำขึ้น มาเองได้ครับ ภายในสัญญาระบุให้ครบถ้วนทั้งประเภทดิน, จำนวนกี่คันหรือเหมากี่เมตร,
ใช้ดินอะไร, มีผู้ควบคุมงานหรือไม่, ระยะเวลาดำเนินงาน, การชำระเ งิ น พร้อมลงชื่อ นามสกุลและล า ยเซ็นของผู้จ้างและผู้ว่าจ้าง โดยสัญญาดังกล่าวให้ทำไว้ 2 ชุด เก็บไว้ที่ผู้รับเหมาถมดิน 1 ชุด และผู้ว่าจ้าง 1 ชุด พร้อมสำเนาบัตรประชาชนหรือเอกสารอื่น ๆ ที่จำเป็น
หากมีเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น ผู้รับเหมาถมดินได้ไม่ครบต ามจำนวนที่ระบุไว้ หรือค ด โ ก งเ งิ นหนีงาน สัญญาเหล่านี้สามารถใช้เป็นหลักฐานในการดำ เ นิ น ค ดี ได้ครับ แต่หากไม่มีสัญญาการฟ้ อ ง ร้ อ งภายหลังดำเนินการได้ย า กมาก
7.ดินลูกรัง หรือ ดินดำ
หากไม่ได้แจ้งผู้รับเหมาถมดินไว้ล่วงหน้า โดยปกติผู้รับเหมาจะนำดินลูกรังมาถมให้ เป็นดินที่ได้จากการขุดดินภูเขา ดินเหล่านี้เหมาะกับการนำมาเป็นฐานในการสร้างบ้านแต่ไม่เหมาะกับการปลูกต้นไม้ กรณีที่ต้องการปลูกต้นไม้ด้วยให้ผู้อ่ า นกำหนดขอบเขตของพื้นที่สวนให้ชัดเจน
จากนั้นแจ้งผู้รับเหมาถมดินได้ทราบถึงตำแหน่งที่จำเป็นต้องใช้ดินดำ (หน้าดิน) โดยดินดำที่ได้มานี้อาจเป็นดินนาหรือ ดินเก่าจากสถานที่ใด ๆ ที่เจ้าของดินเดิมต้องการขุดสระ, ขุดบ่อเพื่อใช้ในการเกษตร ดินเหล่านี้จะสมบูรณ์กว่าดินลูกรัง เหมาะกับการจัดสวนและโดยปกติจะมีร า ค าที่สูงกว่าดินลูกรังครับ
8.ถมดินแล้วรอนานแค่ไหน ถึงจะสร้างบ้านได้
เป็นอีกคำถามที่พบบ่อยมาก และในขณะเดียวกันเป็นคำถามที่ตอบได้ย าก เ พ ร า ะพื้นที่แต่ละแห่งมีปัจจัยที่แตกต่างกัน แต่หากเป็นบ้านทั่วไปที่ถมประมาณ 0.5-1 เมตร พร้อมกับใช้โครงสร้างตอ กเสาเข็ม ลักษณะนี้จะไม่มีปัญหาภายหลัง เนื่องจากดินที่ถมไม่ได้ทำหน้าที่รับน้ำหนัก รอให้ผ่านหน้าฝนหรือรดน้ำบดดินให้แน่นก็สามารถสร้างได้แล้วครับ
แต่กรณีบ้านที่ใช้ฐานแผ่ โดยปกติจะสร้างไว้บนพื้นที่ที่มีดินแข็ง แน่น หากเป็นดินถมใหม่อาจต้องรอย าวนานหล า ยปี หากให้ดีที่สุดแนะนำปรึกษาวิศวกรโยธา เพื่อสำรวจที่ดินในพื้นที่ดังกล่าวก่อนดำเนินงานสร้างจริง หรือเลือ กใช้โครงสร้างเสาเข็มแทนเพื่อความรวดเร็วครับ
9.แบ่งจ่ายเป็นงวดแล้วจะปลอ ดภั ย
การชำระเ งิ นกระบวนการงานก่อสร้างทุกประเภทควรแบ่งจ่ายเป็นงวดเสมอ ผู้ว่าจ้างไม่ควรชำระก่อนล่วงหน้าในครั้งเดียวให้กับผู้รับเหมาร า ยใด เ พ ร า ะการชำระก่อนในครั้งเดียวมักเกิดปัญหางานล่าช้า, ทิ้งงาน, ผลงานไม่ได้ต ามที่สัญญาไว้ แต่หากยังมีเ งิ นที่ค้างชำระ
ผู้รับเหมาจำเป็นที่จะต้องดำเนินงานให้เรียบร้อยก่อนที่จะได้เ งิ นครบทั้งหมด หลังจากงานเสร็จสมบูรณ์แล้วจึงค่อยชำระงวดที่เหลือ โดยปกตินิสัยคนไทยมักใจอ่อน และงานก่อสร้างเป็นงานที่คนส่วน มากไม่มีประ ส บ ก า ร ณ์
ผู้รับเหมาอาจมีข้ ออ้างต่าง ๆ เช่น ต้องจ่ายเ งิ นให้ลูกน้อง, จ่ายค่าเทอมให้ลูก, แม่ป่ ว ย, สาระพัดปัญหาที่ผู้รับเหมาจะมาบอ กกับเรา จงระลึกไว้เสมอว่า ห้ามใจอ่อน ไม่ว่าเขาจะเจอปัญหาใดให้ยึดสัญญาและข้ อตกลงต่าง ๆ ไว้เสมอ
ข้ อควรรู้
การถมดินโดยส่วน มากแล้วผู้รับเหมาถมดินจะซื้ อ ดินจากบ่อ ดิน ซึ่งบ่อ ดินเกิดจากดินที่ได้จากภูเขา ปัจจุบันภูเขาจำนวน มากได้ห า ยไปจากธ ร ร ม ช า ติ เนื่องจากการตักดินข า ย การถมดินที่ดีจึงจำเป็นอ ย่ างยิ่งที่ต้องถมเฉพาะเท่าที่จำเป็นเท่านั้น
ภาพบ่อ ดิน อ.รัตภูมิ จ.สงขลา โดย เว็บไซต์กิมหยง
ปรึกษาเรื่องแบบบ้านได้ฟรี ที่ : facebook.com/punplan
ที่มา เกษตรสุขใจ
